Son bir iki yıldır yaşadığımız değişim ile birlikte yeni dünya düzeni dijitalleşme hızını arttırdı, çok da güzel oldu. Ancak tek çözüm dijitalleşme imiş gibi bir algı yaratıldı, halbuki asıl önemli olan katma değer sağlayan dijital dönüşümdür.

“Dijital Dönüşümde” Odak Noktası Ne Olmalıdır ?

Öncelikle kavram kargaşasına neden olmamak için kullanılan terimleri doğru tanımlamak gerekir.

Dijitizasyon (Dijitalleşme = Sayısallaştırma): Ulaşılabilir bilgilerin herhangi bir bilgisayar tarafından okunabilecek şekilde dijital ortama aktarılması, analog olan süreçlerin sayısallaştırılmasıdır.

Dijitalizasyon: Dijital verilerin değer yaratması, dijital verilerin kullanıldığı yeni iş modelleridir.

Dijital Dönüşüm ise dijitalizasyonun odağına müşteriyi/ kullanıcıyı / çalışanı koyduğumuzda dijital dönüşüm oluyor. Müşterinin ve temas noktasında çalışanların deneyimini kesintisiz yapmak için teknolojinin kullanılmasıdır.

Dijital Dönüşüm; karar almada, uygulamada, geliştirmede; bilgiye, isteklere, taleplere, raporlara, hedeflere ulaşmada maksimum hız sağlayarak düşük maliyetlerle, yüksek karlılık hedeflerine ulaştırmayı hedeflemektedir.

Ancak birçok şirket yapay zeka ve otomasyona dayalı teknolojileri sadece maliyetleri azaltmak şeklinde algılıyor. Bu kısıtlı düşüncenin bir adım ötesine geçerek dijital dönüşüm katma değer sağlayacak şekilde kullanılmalıdır.

Başarılı şirketler dijital dönüşüm ile aşağıdaki konu başlıklarını sorgulayarak işe başlamaktadır.

ü  Şirketin gelecekte daha iyi konumlanmasını sağlayarak

ü  Organizasyonun nasıl çalışacağını yeniden tasarlayarak

ü  Yeni ve karlı bir işi piyasaya sürerek

ü  Müşteri deneyimlerini yeniden gözden geçirerek

ü  Problemleri daha etkin şekilde nasıl çözmeliyizi  düşünerek

Bunun için de “insanı” merkeze koyarak ilk adımı atmaktadırlar  ve gerçek dönüşümün gerçekleşmesi aşağıdaki adımların atılması ile mümkün olur ;

1. İnsanların ve organizasyonun NE YAPTIĞINI değiştirerek
2. İnsanların farklı ve daha fazla katma değer katarak çalışmalarına imkan vererek
3. Tümüyle yeni yetenekler (iyi yapabilecekleri şeylere) geliştirerek

 Dijitalleşmede Liderlik

Yakın tarihli bir BCG araştırmasına göre, şirketlerin yüzde 80`inden fazlası geçen yıl dönüşüm projelerini hızlandırdı ancak yüzde 70`i hedeflerinin çok gerisinde kaldı. Neden ?

Çünkü ;

ü ü  Şirketlerin yalnızca yüzde 7`sinin dijital olarak yetkin olduğu, pek çok şirketin dijital dönüşümlerin üstesinden gelmek için ihtiyaç duyduğu türden CEO`lara, üst yönetim ekiplerine ve yönetim kurullarına sahip olmadığı görüldü.

Her işin dijital ve veri işine dönüşmesiyle birlikte, her CEO`nun şirketinin dijital dönüşümüne kişisel olarak liderlik etmesi gerekir. Gelecekte dijital bir işletme haline gelmenin sadece CTO / CIO`nun sorunu olduğu şeklindeki yanlış düşünceden daha tehlikeli ve  zarar verici düşünce olamaz.

ü  Dijitalleşme ile birlikte doğal bir rekabet oluştu. Tüm şirketler bir yenilik yapmak üzere kendini şartlandırdı, yoksa piyasanın gerisinde kalacaklarmış psikolojisine kapıldılar. Piyasanın gerisinde kalma korkusu ile şirketler çalışanları yeni projeler yapma konusunda sıkıştırmaya başladı. Kısa zamanda gerçekçi olmayan termin ve proje planları ile inovatif proje beklentileri ve çalışanlara “hadi hadi” baskıları arttı. Dijital dönüşümde insan kaynakları açısından da asıl sorun burada başladı.

Evet dijital dönüşüm gerekli ve önemli, yeni projeler de önemli ama 9 ayda doğması gereken bir çocuğu 6 -7 ayda doğuracak diye baskı yaparsanız, doğacak o çocuk prematüre olur, annenin psikolojisi de bozulur ortaya çıkan ürün de istenen şekilde sağlıklı olmayabilir.

Dijitalleşme sürekli geri bildirim ve koçluk sağlayan bir liderlik ile olur, baskı uygulayan bir liderlik ile değil. Gelişmekte olan bir dijital stratejide, rekabet ettiğiniz şirketlerden daha hızlı gelişmek için dijitalleşme çabalarınızdan yararlanmanızı sağlayan şey öğrenme kültürüdür. Öğrenme temelli yeni fikirler desteklenir ve  test edilir.  Bunun için gerekli fiziksel ortam, ekipman  sağlanır ve liderlik davranışları ile  motive edilir. “Starbucks CEO`su Kevin Johnson için, şirketin dijital dönüşümünü destekleyen en önemli itici güç, geniş ölçekte öğrenme yetenekleri olmuştur. Ona göre Starbucks`ta inovasyon hızını artırmak için bir öğrenme ve uyum sağlama yaklaşımı gerektiriyordu. Şu anki sloganları “100 gün içinde fikirden eyleme geçmek.” *

Dijitalleşmede Davranışlar

Sadece süreçleri dijitalleştirerek veya yeni yazılımları entegre ederek dijital dönüşümü sağlayamazsınız. 

İnsanların davranışları değişmeden hiçbir şey değişmez. Dijital dönüşümü gerçekleştirmek için şirketlerin sistemlerini geliştirmeleri ve söz konusu teknolojilere adapte olmalarını ve bunları anlamlı biçimde kullanmalarını sağlamak önemlidir. Ancak tüm bu yatırımların bir dönüşüme neden olabilmesi için uygulayacağınız liderlik tarzı ve insanlara sağlayacağınız imkanlar önemlidir. Aksi taktirde faks makinelerinin yerine e-postayı koyar, teknolojiyi satın alırsınız  ama sorunlarınız hâlâ çözümsüz biçimde öylece kalabilir. Bu tür dönüşümlerdeki zorluk teknolojiden kaynaklanmaz. Sosyolojiden kaynaklanır.

İşleri eski alışkanlıklarla yapmak şirketlerdeki “davranış değişikliği”nin önündeki en büyük engellerden biridir. Dijital Dönüşümün sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek için; 

a)     Günlük davranış yapılarını aktif biçimde şekillendirmek

b)    Teknolojiyi kullanmak ve verileri analiz etmek

c)     İstenilen davranış değişimlerini sistematik biçimde güçlendirmek gerekir.

Günlük davranış yapılarını aktif biçimde şekillendirmeniz gerekir. Satın aldığınız bir  program olmasına rağmen satın alma taleplerinizi hala kağıtlı onaylar ile yapıyorsanız günlük davranışlarınızı acil olarak değiştirmelisiniz.

Yeni nesil teknolojilere dayalı etkili çözümler geliştiren şirketler sürdürülebilir değer yaratıyor. Dijital dönüşüme aşağıdan yukarıya bir yaklaşım benimsenerek başlanmalıdır. Veri temelli tüm gelişim programlarında veriler çok yapılandırılmış ve zengin bir şekilde kullanılmalıdır. Kritik nokta teknolojinin satın alınması değil, şirketinizdeki verilere odaklanarak verilere dayalı yeni ürünler ortaya koymaktır.

Dijital dönüşümün insani tarafını yönetmek ve istenilen davranış değişimini sistematik biçimde güçlendirmek için ;

ü  Çalışan deneyimine odaklanmalı ve çalışanlarca dile getirilen konular tartışılıp sorun varsa düzeltilmesi için belirli bir gelişim planı ile harekete geçilerek sıkıntılara çözüm bulunmalı veya hedeflenen noktaya gelinmelidir.

ü  Dijital dönüşüm çabalarını destekleme anlamında ödüllendirme sistemi uygulanmalı, belirli bir dijital uygulamaya dair kullanım ve değerlendirmeler, o uygulamadan sorumlu liderin performans notunu etkilemelidir.

ü  Dijital dönüşümlerdeki gelişimi dikkatlice ölçüp izleyerek dijital araçların verimliliklerini artırıp artırmadığı ölçülmelidir.

İş dünyası giderek daha fazla dijital ve veri odaklı hale geldikçe, yeni iş yapma şekilleri ile davranışlarımız değişecektir. Tüm bu çabalar sonucunda daha yüksek oranda bağlılık ve verimlilikten söz  etmek  mümkün olabilir.