İnsanların seks ve paradan daha fazla önem verdikleri iki şey;
Fark edilmek ve takdir görmektir.
                                                                    Mary Kay Ash

Performans, ödüllendirme, motivasyon... Üç Silahşor... Bunlar yıl boyu hep oyunun içindedir, ama biz bunları sadece yıl sonu (Aralık) veya yıl başında (Ocak) hatırlarız…

Performans; yıl boyunca sahnede boğuşur ve iyi performans gösterdiğine inanmasına rağmen diğer silahşorler (ödüllendirme ve motivasyon) tarafından yeterince desteklenmediğini düşünür. Başarısının sürekliliği; ödüllendirme ve motivasyona bağlıdır. Ancak, bunlar çoğu zaman maddiyata bağlıdır önyargısı ile algılandığı için yönetici/ işveren tarafından görülmek istenmez.

Ödüllendirmeler “Planlı ödüller” ve “Anlık ödüller” diye ikiye ayrılır. Günümüz işletmelerinde “Planlı ödüller” ön plana çıkmakta olup performansın ödüllendirilmesi çalışanlara: PRİM ve ZAM olarak yansımaktadır. Ancak, % 4-9’luk zam oranları çalışanları mutlu etmemektedir. O yüzden yönetim nehri başka yollardan, hem de engelsiz ve düz yollardan akıtmalı.

Bedava Ödüllendirme & Motivasyon Teknikleri

Mevcut yapıya biraz daha geniş bakınca bu işi bedavaya getirebileceğimizi görüyoruz. En etkin ödüllendirme ve motivasyon tekniklerinden bazıları hiçbir masraf gerektirmiyor...

Fark Etme & Takdir Edilme: Maddi ödüllendirme çalışan için önemli olmasına rağmen, uzun süreli motivasyonu sağlayan çalışanın yaptığı işin fark edilip takdir edilmesi.

Not Kağıdı & Teşekkür Mektubu: Yönetim veya çalışanların kendi içinde kullanabilecekleri “Tebrikler, işini iyi yaptın” gibi not kağıtları veya ilgili Bölüm veya İK Bölümü tarafından çalışana gönderilen teşekkür mektupları. Bununla ilgili kendi yaşadığım örnek olay var.

"İş hayatının 2. yılındaydım. Yöneticim benden bir çalışma yapmamı istemişti. İstenen çalışmayı yapıp yöneticime incelemek üzere vermiştim. Bir gün sonra yapılan çalışmayı masamın üstünde üzerinde bir post-it kağıdı ile “Tebrikler ! BROVO” yazılı mesajı görünce çok mutlu olmuştum. O an yaşadığım duygu yoğunluğu ve motivasyonun yerini hiçbir maddi ödül alamaz. Ve ben hala o çalışmayı ve üstündeki post-it’i saklarım, zaman zaman da bakıp tebessüm eder mutluluğumu pekiştiririm."

Ödül İzini: Kanuni izinler haricinde “Başarı/ Ödül İzini” adı altında bir gün işe gelmeme veya bir haftalık esnek çalışma saatleri düzenlenebilir.

Hediyeler: Gerekleşen başarı karşısında kişiye özel küçük hediyeler (kalem, kitap, ajanda, aksesuar vb.) verilebilir. - Kişisel Gelişim: İşle ilgili veya iş harici çalışanların özel bir hobisini gerçekleştirme imkanı sağlanabilir.

Farklı Projeler: Şirket içerisinde gerçekleşen farklı projelere katılma imkanı verilerek, kişinin olaylara farklı bakış açısı ile bakmasını ve kendini gerçekleştirmesi sağlanabilir. Bu yaklaşım yeni bir şeyler öğrenmenin mutluluğu ve özgüveni ile daha güzel iş sonuçlarına neden olacaktır.

Toplu Başarı Organizasyonları: Gerçekleşen başarıların işletme içi veya dışı sosyal organizasyonlarla topluca paylaşılması.

Bu tekniklerin uygulanması esnasında dikkat edilecek en önemli noktalardan biri ödülün çalışana uygun olması, onu motive edecek olmasıdır. O yüzden çalışanınızı yakından tanımalı, iyi birer gözlemci olmalısınız.

Ödüllendirme Zamanı

Ödüllendirmenin zamanlaması çok önemlidir. Gerçekleşen başarıdan haftalar veya aylar sonra gelen bir ödüllendirme, çalışanı çok motive etmez. O zamana kadar geçen süre içerisinde çalışanın motivasyonu çoktan düşmeye başlar. Kendi iç dünyasında veya arkadaş grupları arasında söylenmeye başlanan sözler “Ne oldu yaptık, bir teşekkür bile etmediler.” şeklindedir.

O yüzden ödüllendirmenin zamanlamasına, verilecek ödülün kendisinden daha çok dikkat edilmelidir. Manevi ödüllendirme/ takdirin hemen o an gerçekleşmesi gerekirken, verilecek somut ödül birkaç gün içinde verilmelidir. ödülün veriliş sebebi ve sağladığı katkılar somut olarak belirtilmelidir ki diğer çalışanlara örnek olsun.

Teşekkür Ederim

Takdir edilmek ve ödüllendirilmek insanların daha iyi performans göstermesini teşvik edecek en temel motivasyon araçlarından birisidir. Bu konu bundan sonra çok daha ön plana çıkacaktır. İşletmelerde adil kurulan Performans ve Ücret Sistemlerinden sonra onları yaşatmak mevcut ödüllendirme ve motivasyon programlarına bağlıdır.

Garanti Bankası’nın “Başarı Senden, Tebrik Hepimizden“ sloganı ile çalışanlar için başlattığı “Başarı Ödüllendirme Programı” takdir ve ödüllendirmenin iş hayatındaki önemini göz önüne sermektedir.

“Teşekkür Etme”nin maliyeti yok, sadece bir iki kas oynaması…