1999/ 2000’li yıllarda yurt dışından esinlenerek, İstanbul’da benzer bir hizmet sunma anlayışı başladı. İlk başta bunların devletle hiçbir alakası yoktu, işe yerleştirdikleri kişilerden komisyon parası dahi alıyorlardı. Daha sonra devlet bu açığı ve denetimsizliği fark edince bazı yasal düzenlemelere gitmek zorunda kaldı.
Bu alanda faaliyet gösterecek firmalar, artık İŞ KUR’a başvurmak zorunda. 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu 19 Şubat 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği” ve 2 Ağustos 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Özel İstihdam Büroları Hakkındaki Tebliği” ile bu alanda faaliyet gösterecek olan firma/ kişilerden özetle aşağıdaki şartlar aranmaktadır.
-
X TL’lik teminat mektubu,
-
Lisans düzeyinde öğrenim belgesi örneği,
-
Büroda çalışacak nitelikli uzman personelinin imzalı özgeçmişi,
-
Diğer şartlar savcılık kağıdı vb. gibi yasal anlamda dokümanlar…
Tabii kanunlarda da sürekli değişiklikler olması sebebiyle yukarıdaki maddeler, 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu, 1 Ağustos 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği” ve 06 Ağustos 2008 ve 28 Temmuz 2010 tarihli Resmi Gazetelerde yayımlanan “İdari Para Cezaları Hakkında Tebliğ” kapsamında özel istihdam bürosu olarak faaliyette bulunmak isteyen gerçek kişiler ile tüzel kişiler için bazı ilave maddeler yapılsa da işin içeriği değişmedi.
Yukarıda da görüldüğü gibi mesleki yeterlilik ve sunulacak işin hizmet kalitesi anlamında çok bir şey aranmadığı açıkça ortada… Maddi gücü olan ve lisans mezunu olan, ama hangi fakülteden mezun olduğunun önemi olmayan herkes bu işi yapabilir anlamı çıkıyor. Nihayet sonuç da öyle oluyor !
Resmi gazetenin açıklaması ile 2004 yılından bugüne (2006) kadar Türkiye genelinde 176 tane, Bursa’da 12 tane Özel İstihdam Bürosu var. Yıl 2016 / Mart itibariyle ise Türkiye genelinde 438 tane, Bursa’da ise 15 tane aktif istihdam bürosu var.
Bunların sunduğu hizmet kalitesini işverenler belirleyebilir… Ama benim gözlemlerim ve yaşamış olduğum deneyim vaat edilen hizmet ile sunulan hizmet kalitesi arasında fark olduğu şeklindedir…
Bursa’da öncü İstihdam Bürolarından birine işi nasıl yaptıklarını görmek amacıyla iş başvurusu yapmıştım. İstanbul’da bu hizmeti sunan firmaları bildiğimden olsa gerek hayal kırıklığına uğradım. Önüme gelen form ders kitaplarından alınmış, imla hataları ile dolu, mülakat yapan bayan insan kaynakları uygulamalarından habersiz kitabi bilgiler ile dolu… Düşünün bu kişinin beni ve firmayı doğru yönlendirebileceğini…
Özel İstihdam Bürolarının Niteliği Artırılmalı
İnsan kaynakları son zamanda çok revaçta olduğu için, herkes bu işi yapabilir izlenimi verilmekte. Tatlı dil güler yüzmüş gibi geliyor insana, çünkü işin arkasındaki teknik kısmı kimse tam anlamıyla bilmiyor. O yüzden yapılması en kolay meslek…
Özel İstihdam Bürolarının “İşveren ile Potansiyel Adayı” buluşturma şeklindeki kuruluş amacı doğru olsa da işin işleyişinde bazı sorunlar var;
-
Bu hizmeti sunanların mesleki niteliklerin yetersiz olması (lisans, deneyim, mesleki eğitimler, mülakat teknikleri vb…),
-
Bazen adayların CV’leri incelenmeden ve Referans Araştırmaları yapılmadan firmalara gönderilmesi,
-
Firmanın faaliyet alanını ve yapılan işi tanımada gerekli özenin gösterilmemesi,
-
Kişi ve şirket uyumu göz ardı edilerek sadece pozisyonun teknik özelliklerine odaklanılması,
-
Şirket kültürüne uyum şart denmesine rağmen firmanın “Şirket Kültürü”nü tanımlayan Temel Yetkinlikler ile ilgili bilgi edinilmemesi,
-
İşvereni yönlendirme konusunda yetersiz kalınması.
(Örneğin; işin işleyişinde ihtiyaç duyulan niteliklerin haricinde, işin yapılış esnasında ihtiyaç duyulmayacak nitelikleri de talep eden işverenlerin ikna edilmemesi.)
Bütünsel Hizmet Sunulmalı
Bazı Özel İstihdam Büroları, mülakat hizmeti sunmayıp sadece veri tabanı oluşturmak ve onu kullandırmak üzere yola çıkmaktadır. Ancak, işvereni memnun edecek ve ihtiyacına cevap verecek ihtiyaç hizmetin “bütünsel” olarak sunulmasıdır.
Bütünsel Hizmet’ten kasıt: CV Ön Elemesi, Mülakat, Kişilik Envanteri uygulaması ve Referans Araştırması ile işverene sunup, uygun adaylar arasında en uygunu seçmesine yardımcı olmak.
Yurt dışında veya İstanbul’daki firmalar bu konuda daha profesyonel yaklaşmaktadır. Ofis dizaynındaki masaların şekli ve düzeni dahi adayı rahatlatacak şekilde uzman kişiler tarafından tasarlanmaktadır. Başvuran adaylara “Değerlendirme Merkezi” yöntemi ile “Grup Çalışması”, “Bireysel Mülakat”, “Raporlama Becerisi”, “Bilgisayar Becerisi” vb. gibi farklı araçlar kullanarak kişiyi bir bütün olarak değerlendirmeye çalışıyorlar.
Ön eleme sonucu başarılı olan adaylara “Kişilik Envanteri” uygulanarak, daha sağlıklı karar verilmesi konusunda gerekli özeni göstermektedirler.
Değerlendirme Merkezi ve Kişilik Envanter sonuçları uygun olan adayların Referans Araştırması yapılarak, tüm mülakat sonuçları karşılaştırmalı bir şekilde işverene sunulmaktadır.
Kulağınıza Küpe !
Profesyonel şekilde hareket edildiği taktirde Özel İstihdam Büroları işverenler ve firmalar için maddi ve manevi olarak tasarruf sağlar. Ancak, öncelikle verilecek olan hizmet kalitesinin içeriği konusunda referans yoluyla mutabık olunmalıdır. Aksi taktirde, sözde verilen hizmetin gerçekte olmaması hayal kırıklığı yaratır.
Ayrıca bu konuda faaliyet gösteren Özel İstihdam Büroların, kendi kabuklarından çıkıp bu konuda yenilik ve uygulamaları takip ederek sürekli yenilikçi ve bütünsel hizmet sunma konusunda özen göstermeliler ki Bursalı işverenleri ihtiyaçlarını karşılasınlar…
* Kaliteli hizmet sunduğuna inanan Özel İstihdam Büroları yukarıdaki gözlemlerden alınmasın, tam tersine sevinsin ki bunların arasında yer almamaktalar.
